اضطراب جدایی یک مرحله طبیعی رشد برای نوزادان و کودکان نوپا است. طبیعی است که فرزند خردسال شما هنگام خداحافظی احساس اضطراب کند. در اوایل دوران کودکی، گریه، عصبانیت، یا چسبیدن به والدین، واکنشهای سالم به جدایی هستند. در حالی که شدت و زمان اضطراب جدایی از کودکی به کودک دیگر میتواند بسیار متفاوت باشد، کمی نگرانی در مورد ترک مادر یا پدر طبیعی است، حتی زمانی که کودک شما بزرگتر نیز شده باشد. با درک و اعمال راهبردهای مقابله ای مناسب، ترس های کودک را می توان تسکین داد به احتمال زیاد با بزرگتر شدن باید کاملا محو شود.
با این حال، برخی از کودکان، حتی با وجود تلاش والدین، در طول سالهای دبستان یا بعد از آن، تداوم یا تکرار اضطراب جدایی شدید را تجربه میکنند. اگر اضطراب جدایی به اندازهای زیاد باشد که در فعالیتهای عادی مانند مدرسه و دوستیها اختلال ایجاد کند و ماهها یا روزها طول بکشد، ممکن است نشانهای از یک مشکل بزرگترمانند اختلال اضطراب جدایی باشد.
اختلال اضطراب جدایی یک مرحله طبیعی از رشد نیست، بلکه یک مشکل عاطفی جدی است که با پریشانی شدید، زمانی که کودک از مراقب اصلی دور است، مشخص می شود. با این حال، از آنجایی که اضطراب جدایی عادی و اختلال اضطراب جدایی علائم مشابهی دارند، اینکه بفهمید آیا فرزندتان فقط به زمان و درک نیاز دارد یا مشکل جدیتری دارد، ممکن است گیج کننده باشد.
تفاوت اصلی بین اضطراب جدایی عادی و اختلال اضطراب جدایی در شدت ترس کودک شما است و اینکه آیا این ترس ها او را از فعالیت های عادی باز می دارد یا خیر. کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است فقط از فکر دوری از مادر یا پدر تحریک شوند یا ممکن است از بیماری شکایت کنند تا از بازی با دوستان یا رفتن به مدرسه خودداری کنند.اما مهم نیست که فرزند شما در هنگام جدا شدن از شما چقدر مضطرب می شود، اختلال اضطراب جدایی قابل درمان است. کارهای زیادی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا فرزندتان احساس امنیت بیشتری کند و اضطراب جدایی را کاهش یابد.
علائم اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی زمانی تشخیص داده می شود که علائم برای سن، بیش از حد باشد و باعث اختلال قابل توجهی در عملکرد روزانه شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
◾رایج ترین ترسی که کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی تجربه می کند این نگرانی است که در غیاب کودک آسیبی به یکی از عزیزانش وارد شود. به عنوان مثال، کودک ممکن است دائما نگران بیمار شدن یا آسیب دیدن والدین باشد.
◾فرزند شما ممکن است ترس داشته باشد که پس از جدا شدن از شما، اتفاقی بیفتد که باعث طولانی یا ابدی شدن جدایی شود. برای مثال، ممکن است نگران ربوده شدن یا گم شدن باشند.
◾کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است ترس غیرمنطقی از مدرسه داشته باشد و تقریباً هر کاری را برای ماندن در خانه انجام دهد.
◾اختلال اضطراب جدایی می تواند کودکان را بی خواب کند، چه به دلیل ترس از تنها ماندن و چه به دلیل کابوس های جدایی.
◾در زمان جدایی یا قبل از آن، این کودکان اغلب شکایت دارند که احساس بیماری می کنند. مثلا سردرد یا درد معده یا حالت تهوع دارند.
◾اگر بخواهید از خانه بیرون بیایید، فرزندتان ممکن است به بازو یا پای شما بچسبد یا شما را تعقیب کند.
◾نگرانی دائمی و مفرط در مورد از دست دادن والدین یا عزیزان دیگر در اثر بیماری یا فاجعه
◾اختلال اضطراب جدایی ممکن است با حملات پانیک همراه باشد – دوره های مکرر احساسات ناگهانی شدید اضطراب و ترس یا وحشت که در عرض چند دقیقه به اوج خود می رسد.
اضطراب جدایی در بزرگسالان
اضطراب جدایی فقط در کودکان دیده نمی شود. این اختلال می تواند در نوجوانان و بزرگسالان نیز رخ دهد و باعث ایجاد مشکلات قابل توجهی در ترک خانه یا رفتن به سر کار شود.بزرگسالان مبتلا به اضطراب جدایی از اینکه اتفاقات بدی برای افراد مهم زندگی آنها مانند اعضای خانواده رخ دهد، ترس شدید دارند.
علائم اختلال اضطراب در کودکان و بزرگسالان مشابه است. برای کودکان، اضطراب جدایی اغلب با ترس یا اضطراب شدید در مورد دوری از والدین یا مراقبان همراه است. برای بزرگسالان، اضطراب دوری از فرزندان یا همسر است. به جای مدرسه، عملکرد کاری یا سایر مسئولیت ها ممکن است دچار اختلال شود.
علت اختلال اضطراب جدایی
◾استرس شدید یا بیماری و مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن حیوان خانگی محبوب، طلاق والدین، تغییر خانه یا رفتن به مدرسه
◾سابقه خانوادگی، از جمله خویشاوندان خونی که دارای مشکلات اضطرابی یا اختلال اضطرابی هستند، نشان می دهد که این ویژگی ها می توانند ارثی باشند.
◾مسائل زیست محیطی، مانند تجربه نوعی فاجعه که شامل جدایی شده است.
اختلال اضطراب جدایی باعث ناراحتی و مشکلات عمده در عملکرد در موقعیتهای اجتماعی یا محل کار یا مدرسه میشود. اختلالاتی که می توانند همراه با اختلال اضطراب جدایی باشد عبارتند از:
◾سایر اختلالات اضطرابی، مانند اختلال اضطراب فراگیر، حملات پانیک، فوبیا و اختلال اضطراب اجتماعی
◾اختلال وسواس فکری عملی
◾افسردگی
درمان
متخصص سلامت روان کودک می توانند اختلال اضطراب جدایی کودک شما را تشخیص داده و درمان کند. متخصصان می توانند علائم فیزیکی را بررسی، افکار مضطرب را شناسایی و به کودک شما کمک کنند تا راهبردهای مقابله ای را توسعه دهد و حل مسئله را تقویت کنند.از درمان های موثر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
◾درمان شناختی رفتاری (CBT) به کودکان تکنیک های مقابله با اضطراب را میدهد. درمان تعامل محور والد-کودک نیز راه دیگری برای درمان است.
◾گفتار درمانی مکانی امن برای کودک شما فراهم می کند تا احساسات خود را بیان کند. داشتن فردی که همدلانه به او گوش دهد و کودک شما را به سمت درک اضطراب راهنمایی کند، می تواند بسیار مفید باشد.
◾استفاده درمانی از بازی یا به اصطلاح بازی درمانی، یک راه رایج و موثر برای ترغیب کودکان به صحبت کردن درباره احساساتشان است.
◾مشاوره خانواده می تواند به کودک شما کمک کند تا افکاری که به اضطراب او دامن می زنند را خنثی کند، در حالی که شما به عنوان والدین می توانید به کودک خود در یادگیری مهارت های مقابله ای کمک کنید.
◾ممکن است برای درمان موارد شدید اختلال اضطراب جدایی از داروها استفاده شود.
چگونه به اختلال اضطراب جدایی کمک کنیم؟
◾درباره ی اختلال اضطراب جدایی اطلاعات کسب کنید. اگر در مورد تجربه فرزندتان با این اختلال آشنا شوید، می توانید راحت تر با مبارزات او همدردی کنید.
◾به احساسات فرزندتان گوش دهید و به آنها احترام بگذارید. برای کودکی که ممکن است از قبل به دلیل اختلال خود احساس انزوا کند، تجربه گوش دادن به او می تواند تأثیر شفابخش قدرتمندی داشته باشد.
◾در مورد این موضوع صحبت کنید. برای کودکان بهتر و سالم تر است که در مورد احساسات خود صحبت کنند – گفتن اینکه ” بهش فکر نکن ” به او کمکی نمیکند. همدل باشید، اما به فرزندتان – به آرامی – یادآوری کنید که از آخرین جدایی جان سالم به در برده است.
◾در هنگام جدایی آرامش خود را حفظ کنید. اگر فرزند شما ببیند که شما می توانید خونسرد بمانید، احتمالاً او نیز آرام میشود.
◾از مشارکت کودک در فعالیت ها حمایت کنید. فرزندتان را تشویق کنید تا در فعالیت های اجتماعی و فیزیکی سالم شرکت کند. آنها راه های بسیار خوبی برای کاهش اضطراب و کمک به کودک شما برای ایجاد دوستی هستند.
◾تلاش های فرزندتان را تحسین کنید. از کوچکترین دستاوردها – رفتن به رختخواب بدون سر و صدا، گزارش خوب از مدرسه – به عنوان دلیلی برای تقویت مثبت فرزندتان استفاده کنید.
◾یک برنامه ثابت روزانه تعیین کنید. روتین ها به کودکان احساس امنیت می دهند و به رفع ترس از ناشناخته ها کمک می کنند. سعی کنید با وعده های غذایی، زمان خواب و موارد مشابه هماهنگ باشید. اگر قرار است برنامه خانواده شما تغییر کند، آن را از قبل با فرزندتان در میان بگذارید. اگرتغییر مورد انتظار باشد، برای بچهها آسانتر است.
◾محدودیت ها را مشخص کنید. اجازه دهید فرزندتان بداند که اگرچه شما احساسات او را درک می کنید، اما قوانینی در خانواده شما وجود دارد که باید رعایت شوند. مانند روالها، تعیین و اجرای محدودیتها به کودک شما کمک میکند تا بداند از هر موقعیتی چه انتظاری دارد.
◾انتخاب های کودک را ارائه دهید. اگر در تعامل با شما حق انتخاب یا عنصر کنترلی به فرزندتان داده شود، ممکن است احساس امنیت و آرامش بیشتری کند. برای مثال، میتوانید به فرزندتان حق انتخاب بدهید که در مدرسه کجا از او جدا شوید یا کدام اسباببازی را میخواهند به مهد کودک ببرند.