*سلامت روان*
برای شروع بهتر است از تعریف کلمه سلامت شروع کنیم. از نظر سازمان جهانی بهداشت، سلامت به معنای حالتی از رفاه وضعیت جسمی، روحی و اجتماعی است که در آن بیماری و ناتوانی وجود ندارد. بنابراین سلامتی یک مسئله چند وجهی است و این ابعاد تحت تاثیر هم قرار دارند. درنتیجه برای حفظ و ارتقاء سلامت باید به تمام جوانب آن توجه کرد.
*بعد جسمی*
عملکرد درست اعضای بدن معمول ترین بعد سلامتی، یعنی سلامت جسمی ،است که ارزیابی آن نسبت به ابعاد دیگر سلامتی ساده تر است.
*بعد اجتماعی*
بعد اجتماعی سلامت علاوه بر ارتباط سالم فرد با جامعه، خانواده، مدرسه و محیط شغلی، با سلامت کلی جامعه نیز مرتبط است.
*بعد روانی*
طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سلامت روان، وضعیت روانشناختی ای ست که در آن فرد به توانایی های خود پی می برد ، می تواند با فشارهای طبیعی زندگی کنار بیاید ، به طور موثر کار کند و به جامعه خود کمک نماید. عملکرد روانی به طور بنیادین با عملکرد فیزیکی و اجتماعی در ارتباط است. به طور مثال افسردگی عامل خطری برای بیماری هایی مثل سرطان ها و بیماری های قلبی است. از طرفی بیماری های روانی مانند افسردگی، اضطراب و وابستگی به مواد در افرادی که از بیماری های جسمی رنج میبرند، موجب عدم پذیرش و شکست در برنامه های درمانی می شود.
*بعد معنوی*
دیدگاه معنوی بر روی باورها، نگرش ها، ارزش ها و رفتارها تاثیر عمیق دارد. برخی یافته ها اثر آن را بر روی بیوشیمی و فیزیولوژی نیز نشان داده است.

برای مراقبت از سلامت روان خود و نزدیکانمان لازم است به این نکات توجه کنیم:
1. احساس اضطراب یا نگرانی :
همه ما گاهی احساس نگرانی یا اضطراب می کنیم. اما اگر این احساسات زیاد ادامه پیدا کند ، می تواند نشانه یک اختلال در سلامت روان باشد. علائم دیگر اضطراب ممکن است شامل تپش قلب ، تنگی نفس ، سردرد ، تعریق ، لرزیدن ، احساس سرگیجه ، بی قراری یا اسهال باشد.
2. احساس افسردگی یا ناراحتی:
از نشانه های افسردگی می توان به غمگین بودن یا تحریک پذیری در چند هفته گذشته یا بیشتر ، کمبود انگیزه و انرژی ، از دست دادن علاقه به سرگرمی ها یا گریه مداوم اشاره کرد.
3. طغیان های عاطفی:
خلق و خوی افراد متفاوت است ، اما تغییرات ناگهانی و چشمگیر در خلق و خو ، مانند ناراحتی شدید یا عصبانیت ، می تواند نشانه ای از بیماری روانپزشکی باشد.
4. مشکلات خواب:
تغییرات مداوم در الگوی خواب فرد می تواند نشانه ای از یک اختلال سلامت روان باشد. به عنوان مثال ، بی خوابی می تواند نشانه اضطراب یا سوءمصرف مواد باشد. کم یا زیاد خوابیدن می تواند نشان دهنده افسردگی یا اختلال خواب باشد.
5- تغییر وزن یا اشتها ی
برای برخی از افراد ، کاهش یا افزایش ناخواسته و سریع وزن می تواند یکی از علائم هشدار دهنده اختلال در سلامت روان ، مانند افسردگی یا اختلال خوردن باشد.
6. سکوت یا گوشه گیری:
کناره گیری از زندگی ، به ویژه اگر یک تغییر اساسی باشد ، می تواند نشان دهنده یک اختلال روان باشد. اگر یکی از دوستان یا عزیزانتان مرتباً خود را منزوی میکند ، ممکن است دچار افسردگی ، اختلال دو قطبی ، اختلال روان پریشی یا بیماری روانپزشکی دیگری باشد. امتناع از پیوستن به فعالیت های اجتماعی ممکن است نشانه مهمی باشد که آنها به کمک نیاز دارند.
7. سو مصرف مواد:
استفاده از مواد، مانند الکل یا مواد مخدر برای مقابله با مشکلات و افزایش تاب آوری،می تواند نشانه ای از اختلال در سلامت روان باشد.
8- احساس گناه و بی ارزشی:
افکاری مانند “من یک شکست خورده هستم” ، “این تقصیر من است” یا “من بی ارزش هستم” نشانه های احتمالی یک اختلال روان مانند افسردگی هستند. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان، مرتباً خود را مورد انتقاد یا سرزنش قرار دهید ، ممکن است به کمک احتیاج داشته باشید. در موارد حاد، فرد ممکن است به خود صدمه بزند یا اقدام به خودکشی کند. در این صورت به کمک فوری نیاز است و لازم است با اورژانس تماس گرفته شود.
9. تغییر در رفتار یا احساسات:
اختلال در سلامت روان ممکن است با تغییرات ظریفی در احساسات ، تفکر و رفتار فرد شروع شود. تغییرات مداوم و قابل توجه می تواند نشانه ای از وجود یا شروع یک اختلال روان باشد. اگر چیزی در مورد احساس، رفتار یا شرایط شما به نظرتان درست به نظر نمی رسد ، شاید بهتر باشد از یک متخصص کمک بگیرید.