دکتر احمد احمدی پور روانپزشک و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران درباره این روش بیشتر توضیح می دهد:
” خیلی وقتها افراد تمایل دارند برای بهتر کردن حال شان از ابزارهای مختلفی استفاده کنند یکی از ابزارهای کاربردی در این زمینه خواندن کتاب های مفید است که در دنیا به روش کتاب درمانی هم معروف است است. در کتاب درمانی صرفاً خواندن کتابهای روانشناسی توصیه نمی شود بلکه خواندن ادبیات و رمان هم توصیه میشود اما گاه کتاب های روانشناسی مفیدی که در قالب رمان نوشته شده اند هم می تواند راهگشا باشد.
اگر سری به کتاب فروشی های شهر بزنید یا جست وجویی ساده در اینترنت داشته باشید با انواع و اقسام کتاب های رنگارنگ در حوزه های مختلف از جمله حوزه روانشناختی مواجه می شوید، اما به طور یقین در مورد انتخاب این که کدام یک ارزش بیشتری برای شما خواهد داشت، دچار سردرگمی خواهید شد.
واقعیت این است که مشابه خیلی جاهای دیگر که می تواند به افراد اطلاعات ناصحیح و غیر علمی دهند در حوزه نشر و کتاب هم این اتفاق رخ میدهد و کتابهایی چاپ میشود و به دست خوانندگان میرسد که نه تنها مفید و موثر نیستند بلکه با اشاعه خرافات یا مسائل شبه علمی افراد را به بیراهه و گمراهی می کشاند.
در نتیجه یک انتخاب صحیح در این زمینه شاید ارزشی بیش از گذشته پیدا کند. “او ادامه می دهد :” کتاب می تواند گاهی شبیه یک چراغ قوه مسیر ذهنی ما و همچنین نقاط تاریک احساسات، تفکرات و شخصیت مان را برای ما روشن کند اما باید افراد توجه داشته باشند که این کتاب برای عموم نوشته شده و مثل خیلی از سخنرانی ها یا کنفرانس های علمی یک بحث عمومی ارائه می دهد و قرار نیست همه مشکلات “من خواننده” در یک کتاب به نگارش درآمده باشد یا اگر مسئله ای در آن ذکر شده که با ما همخوانی ندارد اصرار داشته باشیم که قطعاً به آن مبتلا هستیم. همچنین در مورد اثربخشی باید تاکید کنم که مثل هر روش درمانی استاندارد که می تواند اثر خوب اما نه لزوما کامل داشته باشد نباید انتظار داشته باشیم با خواندن یک یا چند کتاب شفای کامل پیدا کنیم. یعنی باید انتظاراتمان را واقعبینانه تنظیم کرده و از هر روشی به اندازه سهم آن بهره ببریم. مواقعی هم پیش می آید کتاب خوبی در یک زمینه خاص نوشته شده اما چون به دلیل برخی محدودیتهای واژگانی امکان ترجمه روان و قابل فهم از آن وجود نداشته آن کتاب اثربخشی مورد انتظار را به جا نمی گذارد. “به عقیده این روانپزشک کتابهای شناخته شده و با ارزش چه داستانی یا غیر آن در هر حالت جنبه درمانی خواهد داشت و اینکه در انتخاب کتاب صرفاً بخواهیم به نوع روایت آن تکیه کنیم روش خوبی برای انتخاب نخواهد بود. هرچند مخاطب برای اینکه جذابیت کتاب برایش از بین نرود و به قول معروف کتاب حوصله سر بر نباشد، ممکن است جنبه داستانی و رمان آن برایش اهمیت پیدا کند. او می گوید:” در حوزه روانشناختی هم کتاب های زیادی به شکل رمان وجود دارد از جمله کتاب های معروف اروین یالوم که ترجمههای خوبی هم از آنها موجود است. اما همانطور که اشاره کردیم نباید این کتاب ها تنها مرجع فرد برای بهبود و شفا باشد فقط میتواند جنبه آگاهی بخشی، روشنگری و شناخت بیشتری از خودمان و اطرافیانمان همچنین نحوه تعامل آدمها با هم ارائه دهد. البته کتاب خواندن جدای از محتوای آن می تواند فواید دیگری نیز به همراه داشته باشد، از جمله تقویت توجه و تمرکز، بهبود حافظه، دوری جستن از افکار مزاحم و جداشدن ذهن از مشغله های روزمره. در یک کلام کتابخواندن ورزش ذهن است و مثل ورزش میتواند نوعی فعالیت لذت بخش به حساب بیاید که در نشاط و شادمانی افراد و افزایش حس مفید بودن و به بطالت نگذراند ن وقت کمک کند. کتابخوانی نوعی فعالیت خود یاریست و منظور این است که افراد با خواندن کتاب های کاربردی می توانند به خودشان در زمینه ای که میخواهند یاری برسانند. این درست شبیه چیزی است که در گروه های خود یاری مشاهده میشود. جایی که افراد به یکدیگر در شناسایی و حل مشکلات کمک می کنند. “این روانپزشک با توجه به اینکه تعطیلات سال نو نزدیک است و خیلی ها درباره خواندن کتاب های مفید در زمینه روانشناسی هم کنجکاو هستند چند کتاب کاربردی را معرفی می کند:” کتاب از حال بد به حال خوب نوشته دیوید برنز را به همه توصیه می کنم. در این کتاب افراد با احساسات و افکار منفی شان آشنا شده و راههای منطقی سازی افکار و در نتیجه تعدیل، خنثی سازی یا تغییر آنها را یاد می گیرند؛ کتاب باج گیری عاطفی نوشته سوزان فوروارد هم کتاب خوبی است. در این کتاب افراد متوجه میشوند که در برخی از روابط وادار به انجام کارهایی می شوند که تمایلی برای انجام آن ندارند و به نوعی با یک باج گیری با مدل عاطفی در تعاملات شان رو به رو می شوند.
زندگی خودرا دوباره بیافرینید اثر جفری یانگ را هم توصیه می کنم. این کتاب به طرحواره درمانی میپردازد و خواننده با تله های شناختی خود آشنا شده و روش های ایجاد باور و نگرش جدید به زندگی را یاد می گیرد. در این کتاب کمک میشود در چنین روابط صمیمی و آلودهای قرار نگیرید. کتاب عشق هرگز کافی نیست نوشته آرون تی بک هم مخاطب را با مشکلات مربوط به رابطه ها آشنا می کند که کتاب مفیدی برای زوج هاست:”
حالا اگر دنبال روشی هستید تا خودتان را بهتر بشناسید و به خود واقعی تان آشنا شوید بد نیست که کتاب خواندن را تجربه کنید. شاید بعد از آن بتوانید به کتاب هم به عنوان ابزاری شفابخش نگاه کنید،معجزهای که اندیشه برایتان به دنبال دارد.
روزنامه ایران
چهارشنبه ١١ اسفند ١۴٠٠
شماره ٧٨۶٢